หนังตาตกเป็นปัญหาที่ใครหลายคนอาจมองว่าเป็นแค่เรื่องความงาม แต่จริงๆ แล้วอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพสายตา ภาพลักษณ์ เมื่ออายุมากขึ้น ปัญหาหนังตาหย่อนหรือตาตกจึงเกิดขึ้นได้ง่าย และทำให้ใบหน้าดูเหนื่อยล้า แก่กว่าวัยได้ ในบทความนี้จะพาไปทำความรู้จักกับปัญหาหนังตาตกตั้งแต่สาเหตุ อาการ ไปจนถึงวิธีรักษา แก้ไขหนังตาตกด้วยแนวทางที่เหมาะสมมาฝากกัน
ภาวะหนังตาตก (Ptosis) คือภาวะหนังตาบนหย่อนคล้อยหรือตกลงมาต่ำกว่าระดับปกติ เนื่องจากความยืดหย่อนของเนื้อเยื่อหนังตา ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อการมองเห็น โดยสามารถเกิดได้ทั้งข้างเดียวหรือสองข้าง บางรายอาจเกิดภาวะนี้ได้ตั้งแต่แรกเกิด ขณะที่บางคนอาจเกิดขึ้นเมื่ออายุมากขึ้นหรืออาจเป็นอาการแทรกซ้อนจากโรคอื่นๆ
หนังตาตกสามารถแบ่งเป็น 2 กลุ่มหลักตามลักษณะสาเหตุ โดยแต่ละกลุ่มมีความแตกต่างกัน ดังนี้
ภาวะนี้เกิดจากผิวหนังบริเวณเปลือกตาหรือหน้าผากหย่อนลงมาปิดดวงตา แม้ขอบเปลือกตายังอยู่ในตำแหน่งปกติ มักพบในผู้สูงอายุ โดยเฉพาะผู้ที่เผชิญแสงแดดบ่อย ขยี้ตาเป็นประจำ หรือมีการอักเสบรอบดวงตา อาการที่พบบ่อยคือ ชั้นตาเล็กลง ลืมตายาก รู้สึกหนักเปลือกตา แต่สามารถลืมตาได้ปกติเมื่อใช้มือยกผิวหนังขึ้น
เป็นภาวะที่กล้ามเนื้อยกเปลือกตาบนมีความหย่อน ยืดตัวมากเกินไป หรือหลุดจากจุดยึดเกาะ บางรายเกิดจากอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง ทำให้เปลือกตาตกลงมาบังตาดำและลานสายตา ส่งผลต่อการมองเห็น อาจเกิดข้างเดียวหรือทั้งสองข้าง พบได้ตั้งแต่แรกเกิดหรือเกิดเมื่ออายุมากขึ้น หรืออาจเป็นผลข้างเคียงจากโรคอื่นๆ
หนังตาตกมีสาเหตุจากหลายปัจจัยด้วยกัน และสามารถแบ่งได้เป็นดังนี้
จากภาวะที่กล้ามเนื้อยกเปลือกตาทำงานผิดปกติหรือพัฒนาไม่สมบูรณ์ตั้งแต่แรกเกิด ทำให้เด็กมีปัญหาลืมตาไม่เต็มที่ ตาสองข้างไม่เท่ากัน หรือเปิดเปลือกตามองไม่ชัด เมื่อหนังตาปิดบังการมองเห็น อาจนำไปสู่โรคตาขี้เกียจ (Amblyopia) โดยภาวะนี้สามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้
เกิดจากกล้ามเนื้อยกเปลือกตายืดตัว หย่อนคล้อย หรือหลุดจากจุดยึดเกาะ เนื่องจากการใช้งานเป็นเวลานาน หรือจากพฤติกรรมเสี่ยง เช่น การถอดใส่คอนแทคเลนส์ หรือขยี้ตาบ่อยๆ สังเกตได้จากดวงตาดำที่ดูเล็กลงเพราะเปลือกตาตกลงมาบัง ในรายที่อาการรุนแรงอาจส่งผลต่อการมองเห็นในชีวิตประจำวัน
อาจเกิดจากความผิดปกติของระบบประสาท ก้อนเนื้อในดวงตา การบาดเจ็บของกล้ามเนื้อยกเปลือกตาจากอุบัติเหตุหรือเปลือกตาฉีกขาด ภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัดตาหรือทำศัลยกรรมรอบดวงตา หรือโรคทางระบบประสาท เช่น โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง ที่ทำให้กล้ามเนื้อเปลือกตาอ่อนแรงจนเกิดเปลือกตาตก
หากพบว่ามีอาการเหล่านี้ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัย และสามารถส่องอาการได้ด้วยตนเองที่หน้ากระจก โดยอาการมีดังนี้
หนังตาตกสามารถรักษา แก้ปัญหาให้หนังตาให้กลับมาดูดี โดยมีวิธีการรักษาดังนี้
เหมาะสำหรับกรณีที่มีอาการไม่รุนแรงหรือรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน โดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะทำการประเมินและติดตามอาการอย่างใกล้ชิด
ใช้วิธีดึงกล้ามเนื้อเปลือกตาขึ้นหรือปรับความตึงของกล้ามเนื้อ เพื่อให้ผู้ป่วยลืมตาได้เต็มที่ มองเห็นชัดเจนใกล้เคียงปกติ หลังผ่าตัดสามารถกลับบ้านได้ทันทีโดยไม่จำเป็นต้องพักฟื้นที่โรงพยาบาล และการแก้ไขหนังตาตกในผู้สูงอายุด้วยการผ่าตัดศัลยกรรมราคาอยู่ที่ประมาณ 30,000 บาทขึ้นไป โดยราคาจะขึ้นอยู่กับปัญหารายบุคคลและเทคนิคของแพทย์ แบ่งเป็น 3 วิธีหลัก ดังนี้
เป็นทางเลือกในการแก้หนังตาตกที่สามารถทำได้หลายวิธีโดยไม่ต้องผ่าตัด และมีราคาที่หลากหลาย ได้แก่ การฉีดสารคลายกล้ามเนื้อเพื่อช่วยยกคิ้วและหางตาเล็กน้อย วิธีนี้เหมาะสำหรับกรณีหนังตาไม่หย่อนคล้อยมากและจำเป็นต้องทำทุก 4-6 เดือน
อีกวิธีคือการใช้เทคโนโลยียกกระชับด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง (New Ulthera SPT) ช่วยยกกระชับผิวรอบดวงตา กระตุ้นการสร้างคอลลาเจน ทำให้หางตาดูยกขึ้นเล็กน้อย เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการผลลัทธ์เป็นธรรมชาติ แต่ไม่เหมาะสำหรับผู้ที่มีคิ้วตกหรือหนังตาตกมาก ส่วนค่าใช้จ่ายสำหรับการแก้หนังตาตกโดยไม่ต้องผ่าตัด ราคาจะขึ้นอยู่กับปัญหา โปรแกรมที่เลือกและเทคนิคของแพทย์
หากสนใจแก้หนังตาหย่อนคล้อย สามารถเข้ามาปรึกษาและรักษาอาการตั้งแต่ระยะเริ่มต้นได้ที่ศูนย์ศัลยกรรมจักษุตกแต่งและเสริมสร้าง Bangkok Eye Hospital (โรงพยาบาลจักษุกรุงเทพ) ที่โดดเด่นด้านการรักษาอาการผิดปกติเกี่ยวกับเปลือกตา ท่อน้ำตา และโครงสร้างใบหน้ารอบดวงตาด้วยจักษุแพทย์ผู้ชำนาญการ โดยมีจุดเด่นดังนี้
ภาวะหนังตาตกเป็นภาวะที่เปลือกตาบนหย่อนคล้อยต่ำกว่าปกติ ส่งผลต่อการมองเห็นและรูปลักษณ์ โดยแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักตามอาการและสาเหตุการเกิด ได้แก่ ผิวหนังที่เปลือกตาหย่อน และเปลือกตาตก สาเหตุของภาวะหนังตาหย่อนมาจากหลายปัจจัย ทั้งเป็นตั้งแต่กำเนิด อายุมากขึ้น และสาเหตุอื่นๆ เช่น กล้ามเนื้อเปลือกตาอ่อนแรง หรืออาการทางระบบประสาท โดยอาการหนังตาหย่อนส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน ทั้งการลืมตาได้ไม่เต็ม การมองเห็นลดลง ตาปรือคล้ายคนง่วงนอนตลอดเวลา ฯลฯ ส่วนวิธีแก้หนังตาตกมีทั้งการใช้ยาตามอาการ การแก้หนังตาตกแบบไม่ผ่าตัดในกรณีหนังตาตกไม่มาก และการผ่าตัดแก้หนังตาตกในกรณีที่เป็นมาก
แนะนำ Bangkok Eye Hospital โรงพยาบาลเฉพาะทางเกี่ยวกับดวงตา พร้อมให้คำปรึกษา ดูแล และแก้หนังตาหย่อน ด้วยเทคโนโลยีเครื่องมือที่ทันสมัยจากจักษุแพทย์ผู้ชำนาญการ ช่วยให้การรักษาเป็นไปอย่างปลอดภัย และได้ดวงตาที่สวยงาม
ไม่สามารถหายได้เอง เนื่องจากสาเหตุหลักมาจากโครงสร้างผิวหนังหย่อนคล้อย หรือกล้ามเนื้อยกเปลือกตาอ่อนแรง ซึ่งต้องรักษาด้วยการผ่าตัดแก้ไขเท่านั้นในกรณีที่เป็นหนัก
หากอาการหนังตาตกยังเป็นไม่มากสามารถแก้ได้ด้วยการรับประทานยาตามอาการ ภายใต้การดูแลของแพทย์ หรือแก้หนังตาตกโดยไม่ผ่าตัดก็ได้เช่นกัน ส่วนในกรณีที่รุนแรงหรือส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน สามารถแก้ได้ด้วยการผ่าตัด เพื่อแก้ไขให้สามารถลืมตาได้เต็มที่
ค่าใช้จ่ายในการแก้หนังตาตกจะขึ้นอยู่กับลักษณะปัญหาหนังตาของแต่ละบุคคล วิธีการรักษาแบบผ่าตัดหรือไม่ผ่าตัด ความชำนาญและเทคนิคของแพทย์